4 maart 2021

Omdat ik op dit moment nog niet fysiek bij het Landje op school mag zijn, is stage lopen lastig. De leerlingen zijn zelf wel op school, maar mogen niet uit hun lokaal en daardoor geen andere mensen dan hun groepsleerkracht zien. Op dit moment kan ik eens in de week een uurtje, online, afspreken met een groepje leerlingen. Dit zijn leerlingen van de culturele leerlingenraad en zitten in groep 7 of 8. Deze leerlingen zijn zelf wel op school, maar gaan hiervoor op de gang of in lege lokalen zitten met een laptop.

Focus eerste les:

Wat vinden mijn leerlingen het verschil tussen kunst en knutselen? Hebben ze een waardeoordeel over hun eigen werk? Maar ook: leerlingen leren kennen, mezelf en wat we de komende tijd gaan doen introduceren.

Waarom:

Op dit moment lag de focus van mijn onderzoek nog meer op het imago van kunst en knutselen. Ik wist dat ik hier iets mee wilde doen, maar nog niet precies wat. Daarom wilde ik in eerste instantie kijken naar wat deze leerlingen het verschil tussen kunst en knutselen vonden en hoe dit invloed heeft op hoe serieus ze het nemen. Hier wilde ik verder op werken.

Les opzet:

• Mezelf voorstellen, vragen of zij zich willen voorstellen zodat ze weten dat ze mogen praten/reageren.
• Waar denken jullie aan als ik kunst/knutselen zeg?
• Uitleg kahoot: geen goed of fout, alleen om te kijken hoeveel stemmen ieder antwoord krijgt.
• Kahoot: foto van werk. Wat vindt jij hiervan? Is het kunst? Waarom wel/niet?
• Is wat jullie maken kunst? Zou het in een museum kunnen komen?
• Afsluiting: heb je nu een ander idee bij kunst/knutselen?

Kahoot:

Intersecting lines, Kandinsky 1923

Kandinsky geloofde dat iedere kleur een eigen taal spreekt, en er in iedere kleur een vorm en ziel zit. Hij luisterde vaak naar muziek tijdens het schilderen. Misschien kan je dat terugzien in het werk? Kan iemand iets uit het schilderij noemen dat misschien geïnspireerd kan zijn op muziek?

Comedian, Maurizio Cattelan,

De Italiaanse kunstenaar Maurizio Cattelan plakte met duct-tape een banaan aan de muur in een museum. Het werk was 120.000 dollar waard, maar werd in december 2019 opgegeten door een andere kunstenaar, David Datuna. Ook dit wordt een kunstwerk genoemd, maar dan een ‘performance’, dus optreden. Vinden jullie dit kunst? Is het een knutselwerk? Of misschien iets heel anders?

Matisse, De slak, 1954

In 1940 maakte Henri Matisse verschillende werken door papier te verven, en dit te knippen. Vervolgens plakte hij de uitgeknipte vormen weer bij elkaar.  Heb jij dit ook wel eens gedaan? Een aantal van deze werken hangen in het MOMA, het museum van moderne kunst in New York. Denk je dat als jij dit zou doen, het ook in een museum komt?

Markthal, MVRDV, 2014

Ik denk dat jullie dit gebouw wel kennen. De markthal is ontworpen door architectenbureau MVRDV en aan de binnenkant is het versierd met een werk van Arno Coenen en Iris Roskam. Zijn jullie er wel eens geweest? En had je toen het gevoel dat je in een kunstwerk liep?

Erwin Olaf, Hope, 2005.

Is fotografie ook kunst? In deze serie wil Erwin Olaf het gevoel van verwachting laten zien. Hij wil dat je je afvraagt wat deze vrouw denkt, of waar ze naar kijkt. Vind jij fotografie ook kunst? En als jij foto’s maakt, bijvoorbeeld voor instagram, is dat dan ook kunst?

Constant Nieuwenhuis, the spectators, 2001

Constant Nieuwenhuis was een kunstenaar die nadacht over de ‘perfecte’ wereld. Dit komt in veel van zijn werken terug. Dit specifieke werk is een waterverf schilderij op papier. Waterverf jij weleens? Vind je dat kunst?

Reflectie:

Ik begon de les met vragen of de leerlingen zichzelf wilde voorstellen. Dit was heel fijn, niet alleen om de leerlingen beter te leren kennen, maar ook omdat ze hierdoor wisten dat ze hun microfoon aan konden zetten als ik een vraag stelde. Dit maakte direct duidelijk hoe ik verwachtte dat ze meededen met de les.

Ik was bang dat ze een kahoot saai of ouderwets zouden vinden, maar ze waren heel enthousiast. Ze vonden het zelfs jammer dat er geen winnaar kon zijn. Als ik een kunstwerk had laten zien, hadden ze vrij snel een mening over of het kunst was of niet. Ze konden dat ook goed uitleggen, maar ik merkte wel dat als er eenmaal een antwoord was gegeven, de anderen daar snel in mee gingen. Er was dus niet echt ruimte voor een discussie.

Uiteindelijk vonden de meeste leerlingen bijna alles kunst. Ook de dingen die ze zelf maken, vinden ze kunst. Zeker als je er langer over nadenkt, bijvoorbeeld door eerst een schets te maken, is het kunst. Als je gewoon maar iets maakt, is het knutselen, vonden ze. Ik kreeg ontzettend veel terug van de leerlingen, wat heel fijn was. Ze waren niet bang antwoord te geven op mijn vragen en wilde graag hun mening delen.

Notes:

Ik vond het heel opvallend dat de meeste leerlingen zeiden: als er een verhaal achter zit, of iemand er goed over na heeft gedacht, is het kunst. Dit inspireerde me om meer na te denken over het verhaal achter kunst en hoe ik dit aan leerlingen kan vertellen. Dit zal later in het onderzoek (en in de stagelessen) een steeds grotere rol gaan spelen.